19 Mayıs 1919 tarihi, Türk istiklal mücadelesinde önemli yeri mevcuttur. Mondros’la isteklerini yapmalarında kolaylıkların kendilerinde olduğunu düşünenler, Mustafa Kemal Paşa’nın liderliğindeki Türk Milletinin duvarına çarpmıştır. Türk Milletinin Mustafa Kemal Paşa’nın liderliğinde istiklalini kurtarmak yönündeki azım ve kararlığını görememişlerdir.
19 Mayıs 1919 tarihi bu anlatımın adıdır…
İşte bu günü 19 Mayıs’ ı, milletin hizmetinde olan Kamu Çalışanlarının temsili TÜRKAV’ la, bu anlayış ve anlatımla Gençlik ve Spor Bayramı olarak yâd ediyoruz.
19 Mayıs 1919 ‘ dan sonrasına bakmadan önce, TÜRKAV olarak ifade etmekteyiz ki; Mustafa Kemal Paşa’nın, Samsun’ a çıkmadan öncesini kısaca hatırlamakta fayda mülahaza vardır.
30 Ekim 1918 tarihinde imzalanan Mondros Mütarekesi’nden sonra geçen altı ay fırtına öncesi sessizlikti. Ülkenin çeşitli yerlerinde meydana gelen olaylar güvenlik olarak görülse de, Anadolu’ da oluşacak gerilimin işaretleriydi. Samsun ve çevresinde meydana gelen olaylar olmaktaydı. İngiliz’ler Mondros mütarekesi yapıldıktan sonra Samsun’ da, Hristiyanları yok etmek gibi Müslüman ahalinin silahlandırıldığından dem vurmaktaydı. 9. Ordu kıtaatına Genel Müfettiş olarak görevlendirilen Mustafa Kemal Paşa, Samsun’a çıktığı tarihte General Milne tarafından Harbiye Nazirine bu görevlendirmenin gerekçesini soran nota verilmiştir.
Neden? Mustafa Kemal Paşa’nın yaptığı çalışmalarından duyulan rahatsızlık olmaktadır ki, daha Samsun’ a çıkışından kısa bir süre sonra yani bir buçuk ay gibi süredeki yaptığı çalışmalarından duyulan rahatsızlık görülmüştür.
– Çünkü Mustafa Kemal Paşa’nın, yaptığı çalışmaları İngiltere olmak üzere müstevilerin bütününün hesabını bozacak nitelikte olduğudur.
– Mustafa Kemal Paşa, Samsun’ dan sora Havza’ ya, oradan da Amasya’ya giderek Müfettişlik görevi dışında ülkenin çeşitli yerlerinde oluşan olaylar ve Anadolu’ da başlayan işgallerle ilgilenerek, bildiriler ve yazışmalar yapmaya başlamıştır.
İstanbul Hükûmetine karşı rahatsızlıklarını bildirenler Mustafa Kemal Paşa’nın görevinden alınmasını istemekten de geri durmamışlardır. Ve İstanbul Hükûmetine baskı yaparak geri çağrılmasını istemişlerdir. Baskıya boyun eğenler Mustafa Kemal Paşa’nın geri çağrılmasını istemişlerdir.
Mustafa Kemal Paşa, sadece Müfettişlikten değil, askerlik mesleğinden de istifa ettiğini bildirmiştir.
Mustafa Kemal Paşa Müfettişlik ve askerlik görevinden istifa etmiş olsa da, büyük bir azım ve kararlılıkla Milli Mücadelenin lideri olarak hareket edecektir. Artık ok yaydan çıkmıştır. Liderini bulan Türk milleti, milli mücadele hareketinin fiilen başlanması olarak Milletiyle bütünleşmiştir.
Anadolu’ da Kuvay-i Milliye toparlanarak Hâkimiyet-i Maliye’nin sağlanması için mücadeleye başlanılmıştır. Böyle bir günde 19 Mayıs’ 1919’ u anlayarak Bayram olarak kutlamaktayız.
