RİZE ESKİ MİLLETVEKİLİ AHMET KABİL’KENDİR ÜRETİMİ DESTEKLENMELİ’

RİZE-Rize eski Milletvekili Ahmet Kabil Rize’de Kendir ekimi ve üretiminin desteklenmesi konusunda bir açıklamada bulundu.

     Milletvekili Ahmet Kabil açıklamasında’ Benim çocukluğumda 1945-1966 yılları arasında Rize’de çayın henüz gelişmekte olduğu yıllarda mısır tarlalarının kenarlarına genel olarak 1,5-2m. Genişliğinde bir çerçevede veya çok ender müstakil küçük arazilerde Kendir ekilirdi Sonbaharda Mısır hasadı yapılırken Kendir ürünü de 10-15 kilogramlık bağlar halinde toplanıp bağlanırdı. Güneş ve yağmur altına bırakılırdı. Takriben 2 ay sonra komşuların yardımı ile kabuk kısmının ayırarak alınır. Lif şeklindeki kabuklar demetler halinde bölgedeki su ile çalışan tokmaklarda belli bir süre dövülerek imalata hazırlanırdı. Artık yumuşak hale gelen malzeme taranarak halk tarafından standart iplik haline getirilirdi. İplikler Alemidi denilen araçlarla Masuri şekline getirildikten sonra Ketan veya Feretiko tezgâhlarına gönderilip dokuma tezgâhlarında kumaş haline getirilmiş olurlardı’dedi.

             Feretiko Rize Bezini Astım Bronşit olanlar giyiyor

     Rize kadınlarının nesilden nesile hünerle dokuduğu bir kumaş. Bugünkü adıyla Rize bezi. Osmanlı saraylarını da süsleyen gelenek olarak Feretiko, dokuma tezgâhıyla malzemesiyle desenleriyle çok özel bir kumaş. Önceki yıllarda Rize’de çok yetişen sınai bir bitki olan kendirin elyafından halat, ip, sicim üretilirmiş. Ancak Rize’nin kavurmayan güneşi liflerin sertleşmesini engelleyen bol yağışı, akarsularındaki yüksek seviyede ozonun bir araya gelmesi sonucunda burada yetişen bitkinin liflerinden çok ince iplik bükülebiliyor, bu da Feretikoya incecik dokusunu kazandırıyormuş. Çay öncesinde Rize evlerinde birer Feretiko tezgâhı varmış tezgâhlardan yayılan “tak tak “ sesleri de günlük hayatın bir parçasıymış. Bugün, tekrar canlandırılmaya çalışılan bu geleneksel ürün çeşitlendirilmiş.

      Eskiler Feretikodan giysi ve çarşaf yapardı. Onların bugün tezgâh başına gelen torunları masa örtüsü, oda takımları, perde, yatak örtüsü de yapıyor. Feretiko dokuyan kadınlar, bu kumaşın eskilerce giysi olarak kullanılmasının nedenlerini şöyle sıralıyor:% 70’i kendir %30 pamuk olan Feretiko, astım ve bronşit hastalarının solunumlarını rahatlatıyor, vücuttaki tüm teri çekiyor, yazın serin kışın sıcak tutuyor, bakteri üretmiyor. Feretiko denemek, dokunuşunu izlemek isterseniz, yerel yönetimlerden Halk Eğitimin Gündoğdu da açtığı dokuma atölyesi ve satış reyonlarında ve mağazalar her türlü ve her desende Rize bezini bulabilirsiniz tarihlerde aynı tezgâhlarda verilen standartlarda ketan üretimi yapılan o sektördeki aracılar vasıta ile toptancılara ulaştırılırdı. Kasarcılar köyünde Ketenciler ve Yiğitler köyünde Kabil ailesi tarafından iki ayrı yerde kurulan Feretiko ve Ketanların beyazlatılmak için KASARLAR vardı.

                                Beyazlatma işlemi

    Beyazlatma işlemi kasara gelen Feretikolar büyük kazanlarla kaynatılan kül suyuna takriben 12 saat bekletildikten sonra dere kenarında temiz taşlara serilerek günde 5-6 defa dereden lavotla ıslatılırdı. Bu süreç devam ederken 3 günde bir Feretikolar veya ketanlar takriben 60 cm ebadında katlanarak kül suyunun ve iplik kirliliğinin giderilmesi için derede düz taşlardan yapılan tezgâhta işçiler tarafından 10 dakika süre ile arada taşın önündeki suda ıslatılarak bir sağa bir sola dövülürdü. Ayrıca beyazlama sürecinde iki ayrı zamanlarda havuzlarda ılık suda oluşturulan kireç kaymağı ve şap karışımında 12 saat bekletilerek Feretikonun ve ketanın beyazlanması sağlanmış olurdu. Bir ay sonra artık beyazlamış olan Feretiko ve ketanlar kurutularak ve katlanarak sahiplerine ulaştırılırdı. Genelde Feretikolar gömlek, atlet ve çeşitli örtüler vs. yapılır. Bu sektör teşvik edilip sayısı geliştirilirse Rize turizmine ekonomik ve işgücü katkısı sağlayacağı kanaati hakim.