İstanbul’da seçim iptal mi edilecek? İşte merak edilen sorunun cevabı

İstanbul seçimleri birçok soru işaretini beraberinde getirdi. İtiraz sürecinde İstanbulluları neler bekliyor, İstanbul’da oyların yeniden sayımı mümkün mü, İstanbul’da oyların sayımı ne kadar sürer, İstanbul’da seçim iptali ya da yeniden seçim hangi şartlarda gerçekleşir gibi soruların cevapları bu analizde.

1-) AK Parti sonuçlara neden itiraz etti?

İki aday arasındaki oy farkının binde 1,5 oranında gibi az olması ve seçim birleştirme tutanaklarındaki rakamların sisteme yanlış girilmesi sebep gösterildi. CHP’nin sandıklardan çıkan oyların kontrolü için kurduğu sitede bir çok sandıkta AK Parti lehine verilen oyların CHP ve diğer partilere yazıldığı görüldü. Geçersiz oylara da itiraz edildi.

2-) AK Parti seçim sitemi için “En güvenilir sistem” diyordu. Buna rağmen itiraz etmesi normal mi?

Evet, Türkiye’deki seçim sistemi şeffaflık, güvenilirlik bakımından oldukça başarılı. Sistemin güvenilirliğini “Asla hata yapılamaz” diye yorumlamak yanlışlık olur. Bilakis sistem, bir hata yapılması durumunda bunu ortaya çıkarma ve işin doğrusunu yansıtma konusunda son derece şeffaf ve güvenilir. Zaten oyların yeniden sayılmasının şeffaflığı tartışılmayacak derece başarılı. Bu nedenle oyların yeniden sayılmasının olası hataların giderilmesi dışında yorumlanması gerçekçi durmuyor.

3-) Geçersiz oyların geçerli sayılması nasıl gerçekleşiyor?

Muhtarlara oy vermek istemeyen seçmenlerin, pusulalara muhtar aday kağıdı koymadığı için tüm ilçe, belediye meclisi ve il belediye başkanlığı oylarının geçersiz sayıldığı iddia edildi. İstanbul bazında ilçe belediye başkanlığı oylarında 274 bin 859 geçersiz oy kullanılırken büyükşehir adaylığı için bu sayı 315 bin 593’e yükselmişti. Aynı seçmenden çıkan 40 bin 734 geçersiz oy kafaları karıştırdı.

4-) İtirazların sonuçları ne oldu?

İtirazlar önce ilçe seçim kurullarına yapıldı. Ret gelmesi durumunda il seçim kurulana gidildi. Buradan da ret çıkan yerlerde YSK’ya itirazlar yapıldı. CHP de her itirazın iptali için başvuru yaptı. İtirazlar YSK’ya gelene kadar Maltepe, Çatalca, Silivri ve Çekmeköy’de tüm oyların sayımı; Kartal ve Ataşehir’de tüm oyların kısmen sayımı ve tüm ilçelerde geçersiz oyların sayımı kararları çıktı. AK Parti son olarak tüm ilçelerde tüm oyların yeniden sayımı için YSK’ya gitti.

5-) AK Parti’nin bu hamleleri hukuksuz veya zorlayıcı bir tutum mu oldu?

AK Parti’nin itiraz sürecindeki yaptığı her itiraz hukuki oldu. Yasaların dışında hiçbir adım atılmadı.

6-) Kamuoyuna yansıdığı gibi AK Parti kafasına göre yeniden saydırma yapıyor ve kendisi seçilene kadar yeniden sayım istiyor mu?

AK Parti sadece somut delilli olarak itirazlarını gerçekleştiriyor ve yeniden sayım ardından çıkacak sonucu kabul edeceğini söylüyor.

7-) CHP, itiraz sürecine karşı çıktığını ve oyların sayılmasının sonucu değiştirmeyeceğini iddia etti. Bu doğru olabilir mi?

Sadece geçersiz oyların sayımıyla oy farkı, gün gün ilerlersek 8 Nisan Pazartesi gününe kadar 27 bin 889’dan sırasıyla 24 bin 055, 21 bin 502, 19 bin 683, 18 bin 182, 17 bin 268, 16 bin 424 ve 15 bin 722’ye indi. Yani AK Parti’nin itirazlarının haklılığı rakamlarla ortaya çıktı.

😎 Yeniden sayımlar ve kaydırmaların düzeltilmesi sürecinde CHP lehine de oy çıkıyor mu?

İtiraz sürecinde yeniden sayılan geçersiz oylar ve kaydırmaların düzeltilmesi ile CHP lehine de 7 Nisan itibarıyla 3 bin 485 oy çıktı.

9-) CHP sürekli olarak YSK’yı uyardı ve tehdit etti. Bu normal bir durum mu?

Oy sayımı bittikten sonra itirazların YSK’ya verilmesiyle hukuki süreç başladı. CHP’nin YSK’yı tehdit etmesi yargıya müdahale olarak değerlendirilebilir. Ayrıca CHP sürekli olarak yasal olan itiraz sürecinin hukuksuz göstermeye ve YSK’nın her kararında AK Parti lehine hüküm verdiği algısını oluşturmaya çalıştı. Oysa YSK, AK Parti’nin Ankara’da yaptığı 13 ilçede yeniden sayım talebini reddetti. Türkiye çapında başka partilerin itirazlarının kabul gördüğü ve AK Parti itirazlarının reddedildiği çok örnek yaşandı.

10-) İstanbul’da tüm oyların yeniden sayılması nasıl karşılanmalı?

CHP, İstanbul’da tüm oyların yeniden sayılmasını seçim sürecine, sandığın güvenilirliğine gölge düşüreceğini iddia ediyor ve bu sürecin çok uzayacağını söylüyor. Oysa aynı CHP, 2014 seçimlerinde Yalova’da yeniden sayım sayesinde belediye başkanlığını almış ve sandığın güvenilirliği hiç sorgulanmamıştı. Yalova’daki oyların azlığı nedeniyle sürecin daha kısa olması ise ortada bir hukuksuzluk varsa buna bahane olabilecek bir sebep değil.

11-) İstanbul’da oyların yeniden sayılması Ekrem İmamoğlu’nın dediği gibi 238 gün sürer mi?

Ekrem İmamoğlu hesap makinesiyle yeniden oy sayımı hesabını yaparken güzel bir manipülasyon örneği gösterdi. Geçersiz oy sayılarını 330 bin olarak hesapları ancak asıl geçersiz oy sayısı 315 bin 593’tü. Oyların sayılma günü olarak yedi günden hesap yaptı. Ancak birçok ilçede yeniden oy sayımı 1 Nisan’da başlamamıştı. Bu hesaba göre bulduğu günlük sayılan oy sayısını 37 bin 714 olarak buldu. İmamoğlu’nun hesabına göre seçim kurulları günde 8 saat çalışarak ortalama dakikada iki oy sayabiliyordu. Ve bunu İstanbul genelinde 9 milyon oya göre oranladı. Ancak 31 Mart’ta İstanbul’da oy veren seçmen sayısı 8 milyon 547 bin 074 oldu. İmamoğlu’nun hesaplardaki en büyük oynaması ise oyların tek bir noktadan sayılacak gibi hesabını yapmasıydı. Yeniden sayım durumunda kurulların vardiyalı çalışması ve geçersiz oylardaki gibi itiraz sürelerinin olmaması sayesinde İmamoğlu’nun verdiği rakamdan çok çok daha az, makul bir sürede oyların tekrar sayımı mümkün…

12-) AK Parti son olarak yeni usulsüzlükler belirlediğini açıkladı. İl Seçim Kurulu’nun kanun dışı olarak sandık görevlileri ve başkanlıklarına CHP’nin başta olduğu belediyelerden çok sayıda çalışanın atamasının yapıldığını somut delilleriyle ortaya çıkardı. Bunun manası nedir?

Kanun gereği İl Seçim Kurulu’na seçimlerde görevlendirilmek üzere ilçelerdeki sandık sayısının iki katı kadar kamu görevlisi ismi veriliyor. İl Seçim Kurulu da yedekleriyle beraber sandık görevlileri ve başkanlarını bu listeden atıyor. Ancak AK Parti bu listelerin dışında kanuna aykırı olarak CHP belediyelerde çalışan işçilerin aynı belediyelerdeki sandıklarda görev aldıklarını ve sandık başkanı yapıldıklarını delilleriyle ortaya çıkardı. AK Parti bu nedenler ilk başta maddi hata olarak değerlendirilen seçim sonuçlarındaki farkın aslında sistematik bir usulsüzlük olduğunu iddia ediyor.

13-) AK Parti, Büyükçekmece’de hayalet seçmen olduğunu iddia ediyor? Bu ne demek?

AK Parti’nin tespitlerine göre usulsüz olarak 7 bin 287 hanede 22 bin seçmen kaydı yapılmış. Yani aslında Büyükçekmece’de ikamet etmeyen 22 bin kişi, bu ilçede mükerrer adreslerde yaşıyor gösterilerek Büyükçekmece’de oy kullandı. Ayrıca 730 seçmenin de kaydı düşürüldü. Bu sebeple ilçe nüfus müdürlüğünde çalışan bir kişi, toplamda da iki kişi tutuklu durumda ve 5 belediye başkan yardımcısının da ifadeleri alındı. CHP’li belediye başkanı Hüseyin Akgün de ifadeye çağrıldı ancak henüz ifade vermeye gitmedi. AK Parti, seçimi 4 bin 200 oyla kaybettiği Büyükçekmece’de usulsüz seçmen kaydı nedeniyle seçim iptali talep ediyor.

14-) Seçim yenileme gerçekleşir mi?

Seçim iptali ve yeniden seçime gidilmesi için somut delilerle sabitlenmiş ve seçim sonuçlarına etki edebilecek büyüklükte seçim işlerinde (oy sayma işlerinde değil) usulsüzlük gerekiyor. Mesela Büyükçekmece’de yaşanan seçmen kütüklerinde sahtecilik sebebiyle seçim iptali yaşanabilir. Somut deliller sonrasında, aslında olmayan insanların oy verdiğine kanaat getirilir ve usulsüzce kaydı yapılan seçmen sayısının ilçede veya ilde seçim sonucunu değiştirebilecek çoklukta olduğu ortaya çıkarsa talep olmaksızın seçimlerin yenilenmesi kararı çıkacaktır.