2023 yılında Doğu Karadeniz Bölgemizden gerçekleşen ihracatın; 1 Milyar 57 Milyon 798 Bin doları Trabzon’dan, 203 Milyon 68 Bin doları Rize’den, 66 Milyon 143 Bin doları Artvin’den ve 48 Milyon 182 Bin doları ise Gümüşhane’den gerçekleşmiştir. Bölge illerinden gerçekleşen ihracatta bir önceki yılın aynı dönemine göre; Artvin’den gerçekleştirilen ihracatta yüzde 11 artış yaşanırken, Trabzon’dan gerçekleştirilen ihracatta yüzde 3, Rize’den gerçekleştirilen ihracatta yüzde 12, Gümüşhane’den gerçekleştirilen ihracatta ise yüzde 25 oranında düşüş yaşanmıştır.
2023 yılında Doğu Karadeniz Bölgemiz Trabzon, Rize, Artvin ve Gümüşhane illerinden en fazla ihracat gerçekleştirilen sektörler;
– 530 Milyon 889 bin 841 dolar ile Fındık,
– 216 Milyon 194 Bin 822 dolar ile Yaş Meyve Sebze,
– 213 Milyon 12 Bin 909 dolar ile Su Ürünleri ve Hayvancılık Mamulleri,
– 143 Milyon 830 bin 92 dolar ile Maden ve Metaller,
– 42 Milyon 436 Bin 370 dolar ile Kimyevi Maddeler ve Mamulleri olarak sıralanmıştır.
Doğu Karadeniz Bölgemizden 2023 yılında 140 farklı ülkeye ihracat yapılmış olup, en fazla ihracat yapılan ilk 5 ülke ise sırasıyla; Rusya Federasyonu, İtalya, Gürcistan, Almanya ve Çin Halk Cumhuriyeti olmuştur.
İhracat yapılan ülkelerden Fas, İran, Finlandiya, Moğolistan ve Özbekistan’a yapılan ihracatta önemli oranda artış yaşanmış, geçtiğimiz yılın aynı döneminden farklı olarak başta İzlanda, Myanmar, Togo ve Madagaskar olmak üzere 12 farklı ülkeye daha ihracat gerçekleştirilmiştir.
2023 yılında global piyasalardaki enflasyon baskısının oluşturduğu talep daralması yanında, Ülkemiz özelinde de ihraç maliyetlerinin artmış olmasının rekabetçiliğimizi yok etmesi, bir çok ülke ihracatçılarının daha rekabetçi duruma gelmesi ile pazarlarımızı ele geçirmeye başlaması, finansa erişimde yaşanan zorluklar ve yüksek faiz oranları, Doğu Karadeniz Bölgemizde yatırım ve üretim maliyetlerinin diğer bölgelere oranla çok daha yüksek olması, yatırım teşviklerinden avantajlı bir şekilde faydalanamamamız ve Trabzon özelinde de yatırım yapılacak arsa arazi olmaması organize sanayi bölgelerinin yetersiz kalması gibi durumlar Bölge ihracatımızın düşmesine sebebiyet veren sorunların başında yer almaktadır. Bunun yanında, Ülkemizin en önemli çıkış kapılarından olan ve Orta Asya Bölgesine açılan önemli bir kapımız olan Sarp Sınır Kapısında ihraç yüklü araçların günlerce kuyruklarda beklemesi, bürokrasi
ayağında Kurumların ihracatçıya yardımcı olma yerine her gün ihracatı engelleyici uygulamalar yapmaları, ihracatçımızın şevkini kırmakta, açıkçası ihracat yapmaktan alıkoymaktadır.
Maalesef yukarda belirttiğimiz ihracatımızı düşüren sorunlar 2024 yılında da devam ettiği sürece ihracatımızın artış trendine dönmesi mümkün olmayacaktır. Özellikle yetkililerden ihracatımızı engelleyen, ihracatçının ayağına pranga vuran bürokratik engellerin ortadan kaldırılmasını talep etmekteyiz. Artık tüm Kurumlar ihracatı engelleme yerine Ülkenin döviz ihtiyacını karşılayan ihracatçıya gelişmiş ülke örneklerinde olduğu gibi güvene dayalı ve ihracatçıyı teşvik edecek uygulamalar yapmasını talep etmekteyiz.
Bunun yanında Doğu Karadeniz Bölgemizdeki fiziki olumsuzlukların yol açtığı maliyet artırıcı sorunlara ivedilikle çözüm bulunması, Trabzon ilimizde en öncelikli taleplerimiz olan yatırım adası Endüstri Bölgesi yatırımına ivedilikle başlanması, yatırım yapacak iş insanları için yeni organize sanayi bölgeleri ve özellikle Su Ürünleri İhtisas Organize Sanayi Bölgesinin kurulmasının sağlanması ve ihracatçımızın uygun faiz oranlarından rakip ülkeler eşdeğerindeki maliyetle finansman kolay erişim imkanı sağlanması en öncelikli taleplerimiz arasında yer almaktadır.
Bu uygulamaların ivedilikle uygulamaya konulması halinde ihracatımız tekrar artış trendine dönüş yaparak Bölge ekonomisi ve istihdamına çok daha katkı yapmış olacağız.
Trabzon ekonomisi TUİK tarafından yayımlanan 2023 yılı göstergelerinde, ekonomisi sürekli geriye giden, kişi başı geliri sürekli azalan ve Bölge ortalaması altına düşen GSYH’si düşüş trendinde olan ve işsizliğin her geçen gün arttığı bir tablo sergilemektedir. Bu duruma gelinmesindeki en önemli neden Trabzon ilinin yatırım teşvik mevzuatında yatırım açısından cazip Bölgeye alınmaması ve yatırımcının yatırım yapabilecek yeni Organize Sanayi Bölgelerinin geliştirilmemesinden kaynaklanmaktadır. Bölge iş insanları ve ihracatçılar olarak, siyasilerden ve Milletvekillerimizden 2024 yılında bu sorunlara ivedilikle çözüm bulmalarını talep etmekteyiz.
Bilgilerinize saygılarımla arz olunur.
Saffet KALYONCU
DKİB Yönetim Kurulu Başkanı
