Sınavlar gibi bilgi ve becerilerin belli ölçütlerle değerlendirildiği durumlarda, kaygı yaşanmasının doğal ve olağan bir durum olduğunu belirten Dr. İnce Börekci, kaygının hazırlık sürecini ve sınav performansını, başarı düzeyini bozacak, kişinin bilgisini iyi bir şekilde kullanabilmesine engel olacak şekilde yoğun olmasının sınavdaki başarı oranını olumsuz etkilediğini hatırlattı. Börekci “Zamanı ve hazırlık sürecini yönetme, çalışma alışkanlıkları, sınava ve sonuçlarına verilen anlam, aile ve çevrenin beklentileri, başarısızlık korkuları gelişiminde etkili faktörlerdir. Sınav kaygısı yaşayan çocuk ve gençlerde huzursuzluk, tedirginlik, panik, öfke, başarısızlık korkusu ile birlikte mide bulantısı, çarpıntı, nefes alamama hissi, iç sıkıntısı, baş dönmesi, titreme, ağız kuruluğu, terleme, uyku düzeninde bozukluklar, karın ağrıları, baş ağrısı gibi bedensel şikayetler, dikkat ve konsantrasyonda bozulma, kendine güvende azalma görülebilmektedir. Belirtilerini ve kaygıyı tanımak, yaşanan şikayetlerin olası kötü gidişatın değil, yalnızca kaygının belirtileri olduğunun fark edilmesinde önemlidir” dedi.
“Pozitif iç seslere odaklanın”
Çocukların sınav öncesi yapmaları gerekenleri sıralayan Börekci “Çocukların hazırlık sürecinde olabildiği kadar sonuca değil, sürece, hazırlıklarına, konulara ve öğrenmeye odaklanması, Bilgi ve becerilerini, hazırlığını, gayretini küçümseyici, zorlukları ve sınavı felaketleştirici yaklaşımlardan kaçınmaları; ‘Yapamayacağım, bildiğim her şeyi unutacağım’ gibi düşüncelerin zaman zaman akıllarına gelmesinin normal olduğunu bilmeleri; Olumsuz düşünceler yerine ‘elimden geleni yaptım’ şeklinde pozitif iç seslere odaklanmaya çalışmaları; Sınava yalnızca fiziksel değil, mental ve duygusal olarak da hazırlanmaları; Gevşeme egzersizlerinden fiziki ve mental stresi azaltmaya yönelik yürüyüş gibi egzersizlerden faydalanmaları; Sağlıklı beslenmeleri, sıvı alımına dikkat etmeleri, uyku rutinlerini korumaları ve sınava nokta hedefler ile değil aralık hedefler ile girmeleri sınav kaygılarını azaltmada faydalı olacaktır” uyarılarında bulundu.
“Sınava ölüm kalım meselesi gibi bakmayın, akranları ile kıyaslamayın”
Ebeveynlere de tavsiyelerde bulunan Börekci, şunları söyledi:
“Sınava ilişkin konuşmalarda özenli davranmaları, sınavı yüceltmekten, ölüm kalım meselesi yapmaktan, çocuklarını akranlarıyla kıyaslamaktan kaçınmaları; Özellikle sınava yakın süreçte test sonuçları, deneme sonuçları ile ilgili olumsuz yorumlardan kaçınmaları; Sınav başarısını hayat başarısının tek kriteri olarak görmemeleri; Beklentileri konusunda gerçekçi olmaları; Çocuklarının duygu ve düşüncelerini anlamaya çalışmaları, stres yönetimi ve baş etme becerileri ile çocuklarına model olmaları; Olumlu geri bildirimler yaparak çocuklarına güven vermeleri önemlidir” diye konuştu.
