Ziyaretçilerin çiğnediği ‘Mavi Yıldız’ çiçeği kayboldu

Trabzon’un Tonya ilçesi Kadıralak Yaylası’nda yetişen ve Uluslararası Bern Sözleşmesi’nce koruma altında olan ‘Mavi Yıldız’ çiçeğini görmeye gelenler ve yaylada etkinlik düzenleyenlerin üzerine basması ve otomobille çiğnemesi sonucu kısa sürede kayboldu. Türkiye’nin korumakla yükümlü olduğu endemik bitkiler arasında yer alan ve yok olma tehlikesi bulunan, ince ve uzun yapraklı çiçek türüne zarar verilmesi, tepkilere neden oldu.

İlçeye 9 kilometre mesafede, yaklaşık 1300 metre yükseklikteki Kadıralak Yaylası’nın ilkbaharla ‘mavi yıldız’ çiçeklerinin açmasıyla birlikte güzel görüntüler oluşturdu. İlkbaharın gelişini simgeleyen mor açan ‘mavi yıldız’ çiçekleriyle yayla, renk cümbüşüne döndü. ‘Uluslararası Bern Sözleşmesi’ gereği korunan, ince, uzun yapraklı ‘mavi yıldız’ çiçeği, yaylayı ziyaret edenleri de hayran bıraktı.

Bu eşsiz manzarayı fırsat bilen doğaseverler ve fotoğrafçılar da yaylaya tur programları düzenledi. Ancak ziyaretçiler ve yaylada düzenlenen etkinliğe gelenlerin üzerlerine bastıkları ve otomobillerle çiğnedikleri çiçekler, kısa sürede ömrünü tamamlayıp, kayboldu. Türkiye’nin korumakla yükümlü olduğu endemik bitkiler arasında yer alan ve yok olma tehlikesi bulunan çiçek türüne zarar verilmesi tepkilere neden oldu.

‘KORUMA KARARI YETMEZ, DENETİM YAPILMALI’

Kadıralak Yaylası’nda ‘Mavi Yıldız’ çiçeklerinin tahrip edildiğine şahit olduğunu anlatan Turizm İşletmecileri ve Seyahat Acenteleri Derneği (TİSAD) Başkanı Murat Çavga, “Araçlar çiçeklerin üzerine park edildi, horon halkaları düzensiz kuruldu, bölgede mangal yakanlar oldu. Festival ve yayla şenlikleri bölgemiz için önemli, ancak koruma altında olan bir bölgede etkinlik yapılacaksa bunun Trabzon Valiliği’nin onayına bağlanması gerekiyor.

Etkinliklerin valilik iznine bağlanması tek başına yetmeyebilir ancak bu adımın atılması, sonraki basamaklar için önemli. Uzungöl ve Sera Gölü koruma altında olmasına rağmen korunamadı. Ayder Yaylası ve Uzungöl’de kentsel dönüşüm düşünülüyor. Nasıl dönüştürürseniz dönüştürün, buralar bozulduktan sonra orijinaline dönüştürme şansınız yok. Sadece koruma altına almak yetmez, denetim yapılarak bu doğrultuda yönlendirmeler gerekiyor. 2012’de Kadıralak Yaylası’nın statüsü değiştirildi.

2012 yılındaki yapı sayısıyla şu anki yapı sayısına bakınca, Kadıralak’ın şu anki durumu gözler önüne seriliyor. Körfez ülkelerinden bölgeye gelen turistlerin tercihleri doğal güzellikler ve su kaynakları oluyor. Karadeniz’in doğal kaynaklarının kaybedilmesi halinde mevcut turist potansiyelinin de kaybedilecektir” diye konuştu.

DOÇ. DR. DÜZGÜNEŞ: MAVİ YILDIZ ÇİÇEĞİNİN TIBBİ YÖNÜ VAR

Karadeniz Teknik Üniversitesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü Öğretim Üyesi Doğa Koruma Alanları Uzmanı Doç. Dr. Ertan Düzgüneş de bilinçli yöre halkının ‘Mavi Yıldız’ çiçeklerinin bulunduğu bölgenin etrafını çitle çevirerek korumaya aldığını, ancak bunun tek başına yeterli olmayacağını söyledi. Düzgüneş, şöyle konuştu:

“Ziyaretçilerin alan içerisinde kontrolsüzce dolaşması, araçlarla alan içerisine gelişigüzel park etmeleri, doğal örtü üzerinde tahribatlara ve baskıya yol açıyor. ‘Mavi Yıldız’ çiçekleri görsel güzelliğinin dışında, içerdiği ‘alkaloid’ etken maddesinin tıbbi yönü var. Tıp ve eczacılık alanları için çok değerli bir bitki. Türkiye’nin kuzey batısında İstanbul, Balıkesir, Bursa, Yunanistan’ın kuzey doğusu ile Trabzon Tonya’da yer alıyor. Bir zamanlar İstanbul’da 3 ayrı noktada Mavi Yıldız çiçeği bulunurken, şu an sadece 1 bölgede kalmış ve yok olma noktasına gelmiştir. Bu anlamda Tonya’nın ne denli önemli ve şanslı olduğu herkes tarafından bilinmeli.”

Mavi Yıldız çiçeklerinin korunması adına bölgenin fiziksel, ekolojik ve görsel taşıma kapasitelerinin hesaplanması gerektiğini söyleyen Düzgüneş, “Planlı bir ziyaretçi yönetimi oluşturulması ve doğa bilinci oluşturacak programların yapılmasını zorunluluğu var. Acilen caydırıcı önlemler alınmaması halinde, insan ve araç baskısı sebebiyle bölgedeki endemik bitkiler, yakın bir gelecekte yok olabilir” dedi.

KADIRALAK YAYLASI

Kadıralak Yaylası, her yıl nisan ayında açan ‘mavi yıldız’ çiçekleri ile mora bürünüyor. Yok olma tehlikesi bulunan, ince uzun yapraklı çiçek, ‘Uluslararası Bern Sözleşmesi’ gereği Türkiye’nin korumakla yükümlü olduğu endemik bitkiler arasında bulunuyor. Nisan ayında doğa fotoğrafçılarının akınına uğrayan Kadıralak Yaylası, ‘tabiat parkı’ ilan edilmişti. Uzungöl benzeri oluşturulacak yapay göl ile yaylanın turizm merkezi haline getirilmesi de planlanıyor.